Ζούμε σε μια εποχή κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών αναταράξεων, με πανδημίες, πολέμους, τρομοκρατία. Τεράστιες αλλαγές με παγκόσμιας κλίμακας επιπτώσεις συνιστούν τη νέα πραγματικότητα στο επιχειρηματικό τοπίο που αναζητά τον ηγέτη της νέας εποχής. Το λαμπρό μυαλό που θα «ξεβολέψει» από την πεπατημένη ασφαλή πορεία, με πρωτοποριακές ιδέες που ξεκλειδώνουν νέες ευκαιρίες και αναζητούν νέες αγορές εντός και εκτός χώρας. Τον καινοτόμο οραματιστή που θα δει την παγκόσμια πολυτροπική αναστάτωση ως ευκαιρία για να σκεφτεί διαφορετικά, να διαχειριστεί τις σύνθετες προκλήσεις με νέους τρόπους επωφελείς για την πορεία της επιχείρησης μας αναπτύσσοντας παράλληλα την ικανότητα προσαρμογής μας στη νέα διεθνή επιχειρηματική πραγματικότητα.
Εν μέσω της παγκόσμιας οικονομικής αστάθειας και αβεβαιότητας ο κόσμος γίνεται πλέον μια ενοποιημένη αγορά με το επίπεδο της επιχειρηματικής δραστηριότητας μεταξύ χωρών να έχει υπερβεί κάθε προηγούμενο στην ιστορία. Καθώς η τεχνολογία και το διαδίκτυο έχουν συμβάλει στην κατάργηση των γεωπολιτικών συνόρων η ικανότητα λειτουργίας της επιχείρησης στην διεθνή αγορά είναι πλέον επιτακτική ανάγκη για το μέλλον της.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις σε αυτή τη νέα πραγματικότητα είναι η ετοιμότητα τους να κινηθούν εμπορικά εκτός χώρας. Xωρίς να υποτιμάται η σημασία της διαθεσιμότητας οικονομικών πόρων, η μεγάλη έλλειψη συγκεκριμένου ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί την κύρια αιτία για αυτή την δυσκολία και η αναζήτηση των ικανοτήτων εκείνων που χαρακτηρίζουν τον ηγέτη με την καινοτόμο επιχειρηματική σκέψη σε διεθνές επίπεδο, αποτελεί την μεγάλη πρόκληση.
Παρά ταύτα δεν είναι λίγες οι ελληνικές εταιρείες οι οποίες καθυστερούν σημαντικά να αναγνωρίσουν τον καθοριστικό ρόλο της ηγεσίας, ειδικά αν δεν υπάρχει η προοπτική επιχειρηματικής δραστηριότητας εκτός χώρας στο εγγύς μέλλον. Λαμβάνοντας υπόψη την ταχύτατα επεκτεινόμενη σε όλο τον κόσμο εφοδιαστική αλυσίδα που επηρεάζει ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις, αντιλαμβανόμαστε ότι η νέα πραγματικότητα θα τις βρει απροετοίμαστες και όπως γίνεται αντιληπτό το να στείλουμε έναν ενδεχόμενο ηγέτη χωρίς τις απαραίτητες δεξιότητες στο εξωτερικό, δεν είναι η λύση.
Ωστόσο υπάρχουν αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις που λειτουργούν με κριτήριο την μελλοντική τους οικονομική ευρωστία και αντιλαμβάνονται:
Τον καθοριστικό ρόλο των ικανοτήτων που χαρακτηρίζουν τον ηγέτη της νέας εποχής,
Την ανάγκη να αναπτυχθούν οι συγκεκριμένες ικανότητες το συντομότερο δυνατόν καθώς προβλέπουν ότι οι πετυχημένες εταιρείες του αύριο θα είναι αυτές που προετοιμάζουν τους managers τους ώστε να καταστούν ικανοί να τις οδηγήσουν με επιτυχία στο ταραχώδες και απρόβλεπτο διεθνές επιχειρηματικό σκηνικό.
Ποια είναι όμως τα δομικά χαρακτηριστικά εκείνου του ηγέτη που μπορεί να οδηγήσει με επιτυχία την επιχείρηση στο πολυσύνθετο και απρόβλεπτο διεθνές επιχειρηματικό σκηνικό;
Αν θα μπορούσαμε να οραματισθούμε το μέλλον μας πέντε ή δέκα χρόνια από τώρα, είναι βέβαιο ότι θα βλέπαμε στις top θέσεις μεγάλων εταιρειών ηγέτες εξοικειωμένους με διαφορετικές κουλτούρες. Θα βλέπαμε δηλαδή ηγετικά στελέχη που έχουν αναπτύξει την Διαπολιτισμική Νοημοσύνη (ΔΝ), το νέο είδος ευφυΐας που παρουσιάζεται στην βιβλιογραφία των διεθνών επιχειρήσεων και αφορά στην διαχείριση της ηγεσίας σε διαφορετικές κουλτούρες και ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες της.
Ο ηγέτης που έχει ασκηθεί στην ΔΝ μπορεί και αλλάζει τους «φακούς» μέσα από τους οποίους αντιλαμβάνεται την αποστολή του την οποίαν ακολουθεί αποτελεσματικά εντός και εκτός χώρας σε άγνωστες για τον ίδιο κουλτούρες και επιχειρηματικές συμπεριφορές.
Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά του ηγέτη που διαθέτει ΔΝ;
ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΥΠΕΡΒΑΣΗ: Πρόκειται για την ικανότητα υπέρβασης του στερεότυπου «εγώ είμαι σωστός, εσύ είσαι λάθος». Στελέχη που έχουν ζήσει στο εξωτερικό μπορούν ευκολότερα να ξεπεράσουν την οπτική της δικής τους πολιτισμικής ταυτότητας και να ακούσουν με γνήσιο ενδιαφέρον την οπτική του άλλου.
Ακολουθεί η ικανότητα για ΒΑΘΙΑ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ ώστε να κατανοήσει πρώτα τα δικά του «επιχειρηματικά πιστεύω» και συγκρίνοντας τα με αυτά των άλλων να ξέρει πού βρίσκονται οι διαφορές. Αυτή η γνώση είναι το κλειδί για να μάθει πώς διεξάγεται η επιχειρηματική δραστηριότητα σε άλλα περιβάλλοντα και να μπορεί να προσαρμοστεί ανάλογα. Εκτός χώρας, ο ηγέτης έχει να διαχειριστεί πολλαπλές απόψεις στο πλαίσιο των πολιτισμικών διαφορών, αλλά και ασάφειες οπότε απαιτείται ΕΥΕΛΙΞΙΑ στην διαχείριση διαφορετικών προσεγγίσεων στην επίλυση προβλημάτων, έτσι ώστε να μην χάνονται επιχειρηματικές ευκαιρίες.
Λειτουργώντας με σεβασμό στην διαφορετική κουλτούρα της χώρας δραστηριοποίησης της επιχείρησης, αναγνωρίζοντας δηλαδή και μαθαίνοντας από διαφορετικές αξίες, στάσεις, συμπεριφορές εντός του επιχειρηματικού περιβάλλοντος σε διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα, προϋποθέτει την ικανότητα λειτουργίας χωρίς αποκλεισμούς.
ΤΑΠΕΙΝΟΤΗΤΑ είναι το χαρακτηριστικό του ηγέτη που έχει την άποψη και πιστεύει ότι άλλες χώρες και άλλες κουλτούρες έχουν επεξεργαστεί ενδιαφέρουσες απαντήσεις και λύσεις σε προβλήματα τις οποίες εμείς πρέπει να είμαστε ανοικτοί να ακούσουμε με προσοχή και αληθινό ενδιαφέρον.
Υπάρχει πάντα ένα δούναι και λαβείν σε επίπεδο μάθησης με τον ντόπιους συνεργάτες και πελάτες, ωστόσο η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ είναι απαραίτητη καθώς:
Η υπερβολική προσαρμογή στο εντόπιο περιβάλλον ενδέχεται να παρεμποδίσει την επίτευξη των επιχειρηματικών στόχων
Η υπερβολική βιασύνη να τους διδάξουμε τις δικές μας προσεγγίσεις μπορεί να τους αποθαρρύνει.
Επίσης είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε ότι ένα μοντέλο συμβουλευτικής που στηρίζεται στην συμμετοχή των άλλων, μπορεί να είναι πετυχημένο σε μια μεσογειακή χώρα, αλλά τελείως αναποτελεσματικό σε μια άλλη όπου οι άνθρωποι έχουν εκπαιδευτεί να ακούν τον ηγέτη και απλώς να εκτελούν οδηγίες.
Η ΦΙΛΟΜΑΘΕΙΑ σε έναν κόσμο διαφορετικότητας και ποικιλομορφίας είναι ένα από τα προαπαιτούμενα καινοτομία και πάει χέρι-χέρι με τη ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΕΠΑΓΡΥΠΝΗΣΗ. Οι καλύτεροι ηγέτες είναι αυτοί που ερευνούν, αναζητούν, θέτουν ερωτήσεις ανοικτού τύπου με ένα «γιατί;» και ένα «πώς;» και γνωρίζουν ολοένα και νέες τάσεις που θα τροφοδοτήσουν την δημιουργικότητα τους σε νέες αγορές εκτός συνόρων. Και επίσης είναι αυτοί που επαγρυπνούν, αντιλαμβάνονται τις πολιτισμικές διαφορές, ερμηνεύουν διαφορετικές συμπεριφορές και είναι ευέλικτοι ώστε να επικοινωνούν σε πολλαπλά επίπεδα, με ευαισθησία σε συναισθήματα και ανθρώπους.
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΥΜΠΡΑΞΕΩΝ/ΣΥΜΜΑΧΙΩΝ: Απαραίτητες δεξιότητες για την αποτελεσματική διαχείριση πολύπλοκων καταστάσεων στο διεθνές επιχειρηματικό τοπίο. Χαρακτηριστικό της ΔΝ είναι οι μακροχρόνιες σχέσεις εμπιστοσύνης που χτίζονται τόσο εντός όσο και εκτός εταιρείας και αξιοποιούνται προς ενίσχυση του organization’s mission και πετυχημένη έκβαση συγκεκριμένων εταιρικών δράσεων/έργων, εντός και εκτός χώρας.
ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ Vs BURNOUT: Σε ένα έντονα ανταγωνιστικό οικονομικό περιβάλλον, με διαφορετική κουλτούρα, διαφορετικό νομικό καθεστώς και οικονομικό σύστημα ο στόχος της επίτευξης κοινού εταιρικού στόχου μπορεί να προκαλέσει ιδιαίτερο εργασιακό άγχος που ενδέχεται να επιφέρει επαγγελματική εξουθένωση. Απαιτείται προσωπική δύναμη, σθένος και ικανότητα διαχείρισης των στρεσογόνων παραγόντων και συναισθημάτων με στόχο τον σχεδιασμό και πετυχημένη έκβαση της εκάστοτε επιλεγμένης επιχειρηματικής δράσης.
ΠΑΡΟΥΣΙΑ: Μπορεί να υπάρχει η άποψη ότι κάποια πράγματα δεν είναι σημαντικά όμως η ενδυμασία, το ενδιαφέρον για τους άλλους και κυρίως ο σεβασμός στην κουλτούρα και τις πολιτισμικές σχέσεις των άλλων, είναι διαστάσεις που ορίζουν την ΔΝ και μπορεί να κάνουν την διαφορά στην επιτυχία των εταιρικών σας στόχων.
ΞΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ: Τέλος η ικανότητα χρήσης ξένων γλωσσών ώστε να μην χρειάζονται οι διερμηνείς αποτελεί ένα ισχυρό δομικό στοιχείο της ΔΝ καθώς δίνεται η δυνατότητα ξεκάθαρης επικοινωνίας στην μητρική γλώσσα της χώρας υποδοχής της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Συμπερασματικά: Σύμφωνα με την διεθνή έρευνα, αρθρογραφία και βιβλιογραφία που ανταποκρίνεται στις ρεαλιστικές ανάγκες του κόσμου των επιχειρήσεων η ΔΝ συνιστά μια σχετικά νέα έννοια τις τελευταίες δύο δεκαετίες και παρόλο που βρίσκεται σε πρώιμα στάδια, φαίνεται πως εκπαιδεύει και εξοπλίζει τα ηγετικά στελέχη με εκείνες τις δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την πετυχημένη πορεία μιας επιχείρησης εκτός συνόρων.
Λαμβάνοντας υπόψη την ταχύτατα επεκτεινόμενη σε όλο τον κόσμο εφοδιαστική αλυσίδα που επηρεάζει ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις, αντιλαμβανόμαστε ότι η νέα πραγματικότητα απαιτεί την εγρήγορση μας ως προς την προετοιμασία στελεχών με τις δεξιότητες που συνιστά η ΔΝ.
Ακόμα και για τις επιχειρήσεις που δεν φαίνεται η προοπτική επιχειρηματικής δραστηριότητας εκτός χώρας στο εγγύς μέλλον, η αναγκαιότητα αυτή δεν παύει να υφίσταται.
Στο πλαίσιο της σύγχρονης διεθνούς επιχειρηματικής πραγματικότητας με την ουσιαστική κατάργηση των συνόρων ένα είναι βέβαιο: ΟΤΙ Η ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΣΤΟ ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΙ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΝ ΘΑ ΤΗΝ ΒΡΕΙ ΑΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΗ ΜΕ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΓΝΩΣΤΕΣ ΚΑΙ ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΠΕΤΥΧΗΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ.
