Ας αναλογιστούμε πότε συνήθως επιβραβεύουμε τα παιδιά μας: Όταν τα πηγαίνουν καλά στο σχολείο, όταν νικάνε σε έναν αγώνα, όταν φτιάξουν μία καταπληκτική κατασκευή και γενικώς όταν κάνουν κάτι αξιοσημείωτο, αξιοθαύμαστο και οφθαλμοφανές. Κι αν το παιδί μας δεν είναι καλός μαθητής, ούτε καλός αθλητής κι αν δεν μπορεί να φτιάξει πράγματα που να φαίνονται στα μάτια των άλλων τότε τι κάνουμε; Μήπως τότε είναι σωστό να επιβραβεύουμε τα παιδιά μας με υλικά αγαθά; «Αν γράψεις καλά στο διαγώνισμα μαθηματικών αύριο θα σου δώσω 5 ευρώ»….
Όταν έρχεται η στιγμή της επιβράβευσης δύο παράμετροι πρέπει να απασχολούν το μυαλό μας: η ποσοτική παράμετρος «πόσο πρέπει να επιβραβεύω το παιδί μου» και η ποιοτική παράμετρος «πως πρέπει να επιβραβεύω το παιδί μου».
Για να δούμε λοιπόν ποιος είναι ο σωστός τρόπος να επιβραβεύουμε τα παιδιά μας:
• Ας είμαστε συγκεκριμένοι. Η συγκεκριμένη και εστιασμένη επιβράβευση βοηθάει τα παιδιά να κατανοήσουν τα δυνατά τους σημεία. Δηλαδή αντί να σχολιάσουμε «τι φοβερός ποδοσφαιριστής που είσαι» μπορούμε να πούμε «έχεις πολύ ευθύβολο σουτ».
• Τα σχόλια μας να είναι γνήσια και ειλικρινή. Τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα ν’ αντιληφθούν πότε η επιβράβευση είναι ειλικρινής και πότε όχι, πότε τα καλά μας λόγια είναι αληθινά και πότε όχι. Να επιβραβεύουμε λοιπόν τα παιδιά μας όταν πραγματικά το εννοούμε «Παιδί μου διάβασες πολύ για το διαγώνισμα» αυτό σημαίνει για το παιδί ότι ως γονείς είμαστε σε θέση να αναγνωρίζουμε ότι έχει εργαστεί σκληρά, ότι έχει προσπαθήσει και ότι κατανοούμε την κούραση του. Με τον τρόπο αυτό περνάμε έτσι και το μήνυμα ότι κατανοούμε και αναγνωρίζουμε τη διαφορά του «εργάζομαι σκληρά για κάτι» από το «πετυχαίνω κάτι εύκολα».
• Να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας να δοκιμάζουν καινούρια πράγματα και να τα επιβραβεύουμε όταν προσπαθούν και κυρίως όταν δεν φοβούνται να κάνουν λάθη. Ας μη ξεχνάμε ότι η διαδικασία και η πορεία προς το αποτέλεσμα είναι σημαντικότερα από το ίδιο το αποτέλεσμα
• Να επιβραβεύουμε τα παιδιά μας όταν κατακτούν μία δεξιότητα βασική για την ηλικία τους π.χ όταν μαθαίνουν την ώρα, όταν δένουν τα κορδόνια τους
• Να μην είμαστε υπερβολικοί στους χαρακτηρισμούς μας: «Είσαι ο πιο έξυπνος, ο πιο όμορφος, ο πιο ταλαντούχος, ο πιο χαρισματικός». Γονείς και παππούδες, έχουμε την τάση να χρησιμοποιούμε πολλά από τα παραπάνω επίθετα και αυτό είναι θεμιτό. Αθέμιτη είναι η υπερβολική χρήση τους γιατί μετά από κάποιο χρονικό διάστημα μπορεί όλοι αυτοί οι χαρακτηρισμοί να χάσουν τη σημασία τους και να πέσουν στο κενό.
Ας μην ξεχνάμε δεν έχουν όλα τα παιδιά ιδιαίτερα ταλέντα, ούτε είναι όλα ιδιοφυή … Στη ζωή προχωράνε οι μαχητές και αυτό πρέπει να το υπενθυμίζουμε συνεχώς όχι μόνο στα παιδιά μας αλλά και στους εαυτούς μας.
Ανθή Κοκκώνη, Ειδική Παιδαγωγός, Υπεύθυνη Πρότυπου Κέντρου Λόγου και Μάθησης «Λεξιμάθεια» Κατερίνα Περικλέους, Ειδική Παιδαγωγός, Επιστημονική Συνεργάτης του Πρότυπου Κέντρου Λόγου και Μάθησης «Λεξιμάθεια»
